Każdy z nas odczuł kiedyś w życiu potrzebę zmiany. Wybrał postanowienia noworoczne, obiecał być lepszym. Jednak w chaosie życia codziennego, trudno jest dotrzymać składanych sobie obietnic. Brakuje nam czasu i sił aż w końcu się poddajemy. W takiej sytuacji pomocna okazuje się wiedza dotycząca atomowych nawyków. Czym właściwie są i jak można je wykorzystać do osiągnięcia swoich celów?
Dowiedz się:
- Czym są atomowe nawyki?
- Jak je wdrożyć?
Czym są atomowe nawyki?
Termin „atomowe nawyki” został po raz pierwszy wprowadzony przez autora Jamesa Cleara w jego bestsellerze „Atomowe nawyki: Drobne zmiany, ogromne rezultaty”. Clear opisuje atomowe nawyki jako najmniejsze, niepodzielne jednostki nawyków, które tworzą podstawę naszego codziennego funkcjonowania. Są to działania o tak niewielkiej skali, że wydają się nieistotne, ale jednocześnie są kluczowe do osiągnięcia długoterminowych celów.
Przykłady atomowych nawyków mogą obejmować takie rzeczy jak picie szklanki wody zaraz po przebudzeniu, codzienne ćwiczenia przez 5 minut, czytanie jednej strony książki przed snem. Te proste czynności, choć pozornie nieznaczące, mogą mieć ogromny wpływ na nasze życie.
Cztery kroki i cztery prawa zmiany zachowania
Ale jak wdrażać atomowe nawyki? W końcu tylko dlatego, że są małe nie znaczy, że ich nie porzucimy. Odpowiedzią jest model nawyków opisujący proces zmiany zachowania przedstawiony przez Jamesa Cleara. Składa się z czterech kroków: wskazówki, pragnienia, reakcji i nagrody.
Wskazówka: To sygnał, który uruchamia nawyk. Może to być coś, co widzisz, słyszysz, lub odczuwasz w inny sposób. Wskazówka jest impulsem, który sugeruje ci, że nastał czas na działanie.
Przykład: Dostrzegasz paczkę ciastek.
Pragnienie: To uczucie, które pojawia się po wskazówce. Pragnienie to motywacja, która skłania cię do reakcji na wskazówkę. Jest to etap, w którym odczuwasz potrzebę zaspokojenia lub uniknięcia czegoś.
Przykład: Pojawia się ochota na coś słodkiego.
Reakcja: To faktyczne zachowanie lub działanie, które następuje po pragnieniu. Jest to krok, w którym reagujesz na wskazówkę w odpowiedzi na pragnienie.
Przykład: Sięgasz po ciastka i zaczynasz je jeść.
Nagroda: To rezultat reakcji, który sprawia, że nawyk staje się wzmocniony i utrwalony. Nagroda jest tym, co sprawia, że jesteś gotów kontynuować dany nawyk.
Przykład: Lubisz ich smak. Jedzenie ciastek kojarzy ci się pozytywnie.
Te cztery kroki to pętla nawyków, którą można zaobserwować niemal w każdym aspekcie naszego życia. Po pewnym czasie zaczyna nas w jakiś sposób definiować. Im więcej coś robimy tym bardziej staje się to częścią nas.
Powyższe kroki są łączone z czterema prawami zmiany zachowania.
Prawo 1: Uczyń to oczywistym. Aby zmienić nawyk, musisz kontrolować wskazówki. Unikaj sytuacji, które wyzwalają negatywne nawyki oraz twórz sytuacje, które promują nawyki, które chcesz wdrożyć. Jeśli masz trudność z jedzeniem niezdrowego jedzenia, ogranicz dostęp do niego w swoim otoczeniu.
Prawo 2: Uczyń to atrakcyjnym. Drugie prawo mówi, że musisz nauczyć się zarządzać emocjami i pragnieniami. Uczyń rzeczy, których nie chcesz robić atrakcyjnymi poprzez połączenie ich z czymś co lubisz. Np. jeśli musisz umyć naczynia, włącz muzykę lub podcast.
Prawo 3: Uczyń to łatwym. Aby zmienić nawyk, musisz zmodyfikować jego trudność. Nie wnikaj w szczegóły nowych nawyków. Jeśli np. chcesz zmienić dietę, zacznij od prostych intuicyjnych zmian zamiast liczenia kalorii. Postępuj odwrotnie jeśli chcesz się pozbyć jakiegoś nawyku. Np. jeśli chcesz spędzać mniej czasu na telefonie, za każdym razem nastawiaj minutnik i zapisuj w widocznym miejscu sumę zmarnowanego czasu.
Prawo 4: Uczyń to satysfakcjonującym. Według 4 prawa aby utrwalić nawyk potrzebne są satysfakcjonujące nagrody. Jeśli nie odczuwasz nagrody z pożądanego nawyku, prawdopodobnie nie zostanie on utrzymany. Dlatego za każde pożądane działanie nagradzaj się w sposób który sprawia ci przyjemność.
Model ten stworzony na podstawie badań ludzkiego zachowania pozwala nam na wykorzystanie rządzących nami mechanizmów do własnych celów. Posiadając tę wiedzę i stosując ją w codziennym życiu możemy podejść w nowy, efektywny sposób do tworzenia nawyków i samorozwoju.
